Акушерлік, хирургия және өсіп өну биотехнологиясы кафедрасының құрамы жоғары білікті, педагогикалық және ғылыми әлеуетке ие профессор -оқытушылардан құралған. Бүгінгі таңда кафедрада 1 ғылым докторы, 8 ғылым кандидаты, 2 PhD докторлары, 3 ветеринария ғылымдарының магистрі қызмет атқарады.
Кафедраның оқытушыларының көмекші құрамы 4,0 бірліктен тұрады, соның ішінде аға зертханашы 1 бірлік, 3 бірлік зертханашылар. Кафедраның 4 арнайы жабдықталған оқу аудиториясы, 2 операциялық залдары, оқу-ғылыми зертханасы, мұражайы бар. Кафедра жанында 2 студенттік ғылыми-зерттеу үйірмелері қызмет жасайды, олардың тақырыптары кафедраның ғылыми жұмыстарының тақырыптарымен байланысты. Кафедраның материалдық-техникалық жағадайы оқу үрдісін жүргізуге және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қойылған талаптарға жауап бере алады.
Кафедра құрамында бір оқу-ғылыми зертханасы және бір мұражай:
1. «Ветеринариялық акушерлік» мұражайы;
2. «Репродуктология және хирургиялық патология» оқу - ғылыми зертханасы;
Махмутов Абзал Қасенұлы, ветеринария ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор
Кафедра менгерушiciАкушерлік, хирургия және өсіп-өну биотехнологиисы кафедрасы 1996 жылы Акушерлік, гинекология және көбею биотехнологиясы кафедрасы мен Хирургия және ветеринария негіздері кафедраларының біріктірілуі негізінде құрылған.
Акушерлік, гинекология және көбею биотехнологиисы кафедрасы ауылшаруашылық малының көбею физиологиясы кафедрасы негізінде құрылған (1931 ж). Ең алғашқы кафедра меңгерушісі жануарларды қолдан ұрықтандыру әдісінің негізін қалаушы, биология профессоры Илья Иванович Иванов болды. И.И. Иванов (1932 ж) дүниеден озғаннан кейін кафедра таратылады. Жаңа кафедраның атауы «Акушерлік және малды қолдан ұрықтандыру» болып өзгертілді, кафедраны И.И. Ивановтың шәкірті ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент Родионов Василий Григорьевич басқарды. 1950 жылдан бастап Қазан ветеринарлық акушерлер мектебінің түлегі, ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент Волженин Борис Сергеевич меңгеруші болды.
Ал, 1968 жылмен 1973 жылдар аралығында кафедраны Мәскеу ветеринариялық академиясының түлегі (жетекшісі – ветеринария ғылымдарының докторы, профессор Флегматов Н.А.) ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент Козлов Василий Степанович жетекшілік етті.
1983-1989 жылдар аралығында кафедраны биология ғылымдарының кандидаты, доцент Жүкенов Дәкен Өтениязұлы басқарған.
Хирургия және ветеринария негіздері кафедрасы 1987 жылы оперативтік хирургия және ветеринария негіздері кафедрасы мен жалпы және жеке хирургия кафедраларын біріктіру негізінде құрылды. Кафедраны меңгеру ісі ветеринария ғылымдарының докторы, профессор Г.И. Лопатниковқа жүктелді. Бұл жылдары кафедраның негізгі ғылыми жұмыстарының бағыттары ұрғашы және еркек малдарды піштіру, травматология, түрлік және ұлпалық, тәндік цитотоксикалық қан сарысуларын зерттеу және оларды ауыл шаруашылық малдарының әр түрлі ауруларын емдеуде және алдын алу мақсатында пайдалану болды.
1993 жылы кафедраны Санкт-Петербург ветеринарлық хирургтар мектебінің түлегі, ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент Иманбаев Айтқали Әлмырзаұлы басқарды.
1995-2016 жылдар аралығында кафедраны ВАСХНИЛ корреспондент мүшесі, Украина ғылымына еңбек сіңірген қайраткері, профессор Зверева Галина Владимировнаның (Львов ветеринарлық акушерлер мектебі) шәкірті, ветеринария ғылымдарының докторы, профессор Жоланов Мардан Нұрмұханбетұлы басқарды.
М.Н.Жоланов 20-дан астам патенттер мен 20 ғылыми ұсынымның, 400-ге жуық ғылыми және әдістемелік жұмыстардың, оның ішінде мемлекеттік тілде 6 оқулық пен 10 оқу құралдарының, сонымен қатар басқа да ғалымдармен бірлесе отырып мемлекеттік жоғары білім және ветеринариялық магистратураға арналып жазылған мамандандырылған оқу құралдарының, 20-дан астам оқу жоспарлары және 30 оқу-әдістемелік нұсқаулықтардың авторы. 2 ғылым кандидаты, 20 ғылым магистрі және 3 PhD докторды дайындаған. Қазіргі уақытта 4 докторлық жұмыс бойынша ғылыми кеңесшісі.
Мардан Нурмуханбетұлы кафедрада меңгерушілік еткен кезеңде жеті кандидат және екі докторлық диссертация жасалып, қорғалды. Сонымен қатар, кафедра ұжымында 500-ден астам ғылыми еңбектер жарыққа шығарылды. Осы кісінің басшылығымен кафедрада бірегей, теңдесі жоқ 200-ден астам дымқыл (мокрый) препараттан тұратын экспонаттар жинақталған «Акушерлік мұражай» құрылды. Мұражайда ұрғашы және еркек малдардың жыныстық аппараттарының, туу патологияларының, сүт безінің, ұрықтың кемтарлықтары мен аномалиялары, ауытқулары, ұрғашы және еркек жануарлардың жыныстық аппараттарының құрылымы және топографиясы, буаздықты балау сынды стендтер мен акушерлік және гинекологияда қолданылатын құрал-саймандар орналастырылған.
Кафедраны 2016-2023 жылдар аралығында Ресей Федерациясы, Санкт-Петербург-Пушкин қаласында орналасқан Бүкілресейлік генетика және малдарды өсіру ғылыми зерттеу институтының түлегі, биология ғылымдарының кандидаты, профессор Усенбеков Есенгали Серікұлы басқарды. Е.С.Усенбеков өз шәкірттерімен бірге Қазақстан Республикасында алғаш рет гентикалық ақаулықтардың таралуын зерттеген. Есенғали Серікұлы 300-ден аса ғылыми еңбетердің, оның ішінде ғылыми мақалалар, ҚР өнертабысқа патенттері, оқу құралдары, әдістемелік нұсқаулықтардың авторы.
Кафедраның ПОҚ ғылыми-зерттеу жұмыстарымен белсенді айналысады, 2012 жылдан бастап 2014 жылға дейінгі кезеңде «Қазақстан Республикасының ҒБ» министрлігінің гранттық жобасы «Генетикалық ақауларды тасымалдауда Қазақстан Республикасының асыл тұқымды малдарының генетикалық ақаулықтарын молекулярлық-генетикалық әдістермен балау» тақырыбында ғылыми жоба іске асырылды, жоба жетекшісі б.ғ.к., профессор Усенбеков Е.С. «Асыл-Тулік» АҚ және «Асыл» ЖШС-де бағылып күтілетін бұқа өндірушілері сыналды. Алғаш рет бірнеше артықшылықтары бар нақты уақыт режимінде генетикалық ақаулар мен олардың классикалық диагностикалық әдісі (ПТР-РФҰП талдау) жасалды. Зерттеу нәтижелері импакт-факторы бар журналдарда жарық көрсе, Қазақстан Республикасының өнертабысына 8 патент алынды. Сонымен қатар, «Ветеринариялық медицина» білім беру бағдарламасына арналып жазылған «Ветеринариядағы молекулярлық-генетикалық зерттеу әдістері» пәні бойынша 3 тілдегі оқу құралы мен оқу-әдістемелік нұсқаулықтары дайындалды.
Қазіргі таңда кафедраны Махмутов Абзал Қасенұлы басқарады. Ол ветеринария ғылымдарының докторы, профессор К.К. Муралиновтың шәкірті, ветеринарлық хирургия саласында жазылған 100-ден аса еңбектің авторы, ветеринария ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор. Кафедра штаты меңгерушіден, 1 ғылым докторы, 4 профессордан, 8 ғылым кандидаттары, 5 қауымдастырылған профессордан, 3 аға оқытушыдан, 1 ассистенттен, 1 аға зертханашыдан және 3 зертханашыдан тұрады. Кафедрада одан басқа қазіргі таңда 9 магистрант және 3 PhD докторанттары білім алады.
Кафедра оқу-әдістемелік, ғылыми-зерттеу, тәрбие, білім беру, қоғамдық және кәсіби бағдар беру жұмыстарын жүргізеді, сондай ақ ҚР шаруашылықтарына тәжірибелік көмек көрсетеді. Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмыстары емдеудің тиімді әдістерін құрастыруға, мал бедеулігімен күресуге және малдың өніп-өсу қызметін жоғарылатуға, малдың хирургиялық патологияларын анықтауға және емдеуге бағытталған.
Кафедраның 4 арнайы жабдықталған оқу аудиториясы, 2 операциялық залдары, оқу-ғылыми зертханасы, мұражайы бар. Кафедра жанында 2 студенттік ғылыми-зерттеу үйірмелері қызмет жасайды, олардың тақырыптары кафедраның ғылыми жұмыстарының тақырыптарымен байланысты. Кафедраның материалдық-техникалық жағадайы оқу үрдісін жүргізуге және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қойылған талаптарға жауап бере алады. Кафедра қызметкерлерімен 20-дан астам оқулықтар мен оқу құралдары, 40-тан астам әдістемелік нұсқау, 8 ұсыныс және нұсқаулық құрастырылды, 2000 астам ғылыми мақалалар шығарылып, 50-ден астам патенттер алынды.
|
Джуланов Мардан Нұрмұханбетұлы Ветеринария ғылымдарының докторы, профессор
|
|
Үсенбеков Есенғали Серікұлы Биология ғылымдарының кандидаты, профессор
|
Махмутов Абзал Қасенұлы Акушерілк, хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы кафедрасының меңгерушісі, ветеринария ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор
|
Махмутов Абзал Касенович |
|
Кафедра меңгерушісі, қауымдастырылған профессор |
В ветеринарии ғылымдарының к андидаты
|
|
Джуланов Мардан Нурмухамбетович |
|
профессор |
В ветеринарии ғылымдарының доктора
|
|
Усенбеков Есенгали Серикович |
|
профессор |
Биология ғылымдарының к андидатам |
|
Иманбаев Айткали Альмурзаевич |
|
профессор |
В ветеринарии ғылымдарының к андидатам |
|
Койбагаров Канат Уканович |
|
профессор |
В ветеринарии ғылымдарының к андидатам |
|
Орынханов Қанат Аманжолович |
|
қауымдастырылған профессор |
В ветеринарии ғылымдарының к андидатам |
|
Алимбекова Меруерт Ерболатовна |
|
қауымдастырылған профессор |
В ветеринарии ғылымдарының к андидатам |
meruert.alimbekova @kaznaru.edu.kz
|
Омарбекова Гулжан Кабылжановна |
|
қауымдастырылған профессор |
доктор философии |
gulzhan.omarbekova@kaznaru.edu.kz
|
Бименова Жанат Жолшыбайқызы |
|
қауымдастырылған профессор |
доктор философии |
zhanat.bimenova @kaznaru.edu.kz
|
Касымбекова Шинара Николаевна |
|
аға оқытушы |
В ветеринарии ғылымдарының к андидатам |
|
Акимжан Назым Алтынбекқызы |
|
аға оқытушы |
Ауылшаруашылығы ғылымдарының к андидаты |
|
Хизат Серик |
|
аға оқытушы |
В ветеринарии ғылымдарының магистрі
|
|
Тургумбеков Әсет Абдымаратович |
|
аға оқытушы |
В ветеринарии ғылымдарының магистрі |
|
Зиябек Дана Бектасқызы |
|
ассистент |
В ветеринарии ғылымдарының магистрі |
2024-2025 жылдарында
«Клиникалық пәндер» кафедрасында орындалып отырған жобалар туралы мәлімет
№ |
АР номері / Жоба тақырыбы
|
Жоба жетекшісі |
Орындау мерзімі |
Орындаушылар |
Ұтып алған мекеме |
Қаржыландыру көзі және конкурс түрі
|
Кафедара |
1 |
AP19674808 Толық геномдық секвенирлеуді пайдалану арқылы Қазақстандық жергілікті тұқымдық ірі қара малының генетикасын зерттеу және генетикалық паспорттарын жасау |
Усенбеков Е.С |
2023-2025 |
Тургумбеков А.А. Махмутов А.К. Касымбекова Ш.Н. Муслимова Ж.У. Хамзина А.К. Сериков А.Е. Багдат А.Б. Джунусова Р.Ж Larkin Denis |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі
«Өмір және денсаулық туралы ғылым»
|
Клиникалық пәндер |
2 |
AP15473095 Ет бағытындағы асыл тұқымды жануарларда жасырын генетикалық кемтарлықтарға мониторинг жүргізу |
Тургумбеков А.А. |
2022-2024 |
Тургумбеков А.А. Усенбеков Е.С. |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
2022-2024 жылдарға арналған «Жас ғалым» жобасы бойынша жас ғалымдардың зерттеулерін гранттық қаржыландыру конкурсы |
Клиникалық пәндер |
3 |
AP22682970 «Сүт бағытындағы сиырларда, сүттің құрамындағы соматикалық торшалардың мөлшерімен байланысты SNP полиморфизмдерді зерттеу» |
Муслимова Ж.У |
2024-2026 |
Муслимова Ж.У. Усенбеков Е.С. |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
2024-2026 жылдарға арналған «Жас ғалым» жобасы бойынша жас ғалымдардың зерттеулерін гранттық қаржыландыру конкурсы |
Клиникалық пәндер |
4 |
AP14972822 Ірі қара малында HH2, HH6, JH1, JH5 гаплотиптерін балау әдістерін жасау және зерттелетін популяцияда леталдық аллельдердің кездесу жиілігін зерттеу |
Багдат А.Б. |
2022-2024 |
Багдат А.Б. Усенбеков Е.С |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
2022-2024 жылдарға арналған «Жас ғалым» жобасы бойынша жас ғалымдардың зерттеулерін гранттық қаржыландыру конкурсы |
Клиникалық пәндер |
5 |
АР 14869181 «NGS секвенирлеу тәсілі арқылы қазақ жылқысының микробиомының экогеномикасын зерттеу» |
Касымбекова Ш.Н. |
2022-2024 |
Усенбеков Е.С., Махмутов А.К., Бименова Ж.Ж. |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі гранттық қаржыландыруы |
Клиникалық пәндер |
6 |
AP19677892 «Тұтасгеномдық секвенирлеуді қолдана отырып, Қазақ тұқымды жылқылардың генетикалық әртүрлілігін бағалау және сақтау» |
Бименова Ж |
2023-2025 |
Касымбекова Ш.Н. Усенбеков Е.С Әділжан Ә Мұхаметқалиев А |
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі гранттық қаржыландыруы |
Клиникалық пәндер |
7 |
AP23484301 «Буаздықты сақтаумен байланысты гендердің экспрессиялық профилін зерттеу және Дромедар түйелерінің овуляциясын индукциялау үшін OIF қолдану тиімділігін зерттеу бағалау және сақтау» |
Усенбеков Е.С |
2024-2026 |
Усенбеков Е.С. Тургумбеков А.А. Махмутов А.К. Муслимова Ж.У.
|
КеАҚ ҚазҰАЗУ |
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі
«Өмір және денсаулық туралы ғылым»
|
Клиникалық пәндер |
Кафедраның халықаралық байланыстары:
Акушерлік хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы кафедрасының профессорлары мен оқытушылар Джуланов М.Н., Усенбеков Е.С., Иманбаев А.А. және Орынханов Қ.А. «Самарқанд мемлекеттік ветеринариялық медицина, мал шаруашылығы және биотехнология университетінің Нүкістік филиалы», Ветеринариялық медицина және тағам қауіпсіздігі» кафедрасынан келген тыңдаушыларға кәсіптік біліктілікті арттыру бойынша «Ветеринарлық акушерлік және гинекология» курсында және «Самарқанд мемлекеттік ветеринариялық медицина, мал шаруашылығы және биотехнология университетінің оқытушыларына «Инновационные технологии в интенсификации животноводства» курсы бойынша дәрістер оқыды. Курстың соңында тыңдаушыларға біліктілікті арттыру курсын өткені жөнінде сертификаттар табыс етіледі. Сонымен қатар кафедра профессоры Джуланов М.Н. Түркия мемлекетіндегі Ататүрік университетінің Ветеринария факультетінде біліктілікті арттыру мақсатында дәріс оқып, университет ПОҚ тәжірибе алмасты.
Кафедраның профессор-оқытушы құрамы жоғарыда көрсетілген шетел жоғарғы оқу орындарымен ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Профессоры М.Н.Джуланов және жобаны жүзеге асыратын кафедра ғалымдары Украина Республикасынан жас ғалым Стефаник Остапты шақырды. Сонымен бірге "жылқы хеликобактериозын диагностикалауға арналған қысқартылған тест-жүйесін әзірлеу" жобасы бойынша үлкен ғылыми-зерттеу жұмысы жүргізілді.
Орындалып жатқан «Толық геномдық секвенирлеуді пайдалану арқылы Қазақстандық жергілікті тұқымдық ірі қара малының генетикасын зерттеу және генетикалық паспорттарын жасау» тақырыбындағы жоба аясында, жоба жетекшісі Усенбеков Е.С. 2023 жылдың аяғында Лондон университетінің корольдік ветеринарлық колледжінің профессоры Ларкин Денис Михайлович кафедра мен факультеттің ПОҚ арасында семинар өткізді.
Кафедраның PhD докторанттары өздерінің екінші шет елдегі жетекшілерімен бірігіп ғылыми жұмыстар жүргізіп, нәтижелерін Хирш индексі жоғары Scopus базасына кіретін журналдарында жариялауда.
Жалпы 2023-2024 жылдары кафедра қызметкерлері Scopus базасына кіретін журналдарында 10 мақаланы жарыққа шығарды.
БОЛАШАҚ» СТИПЕНДИЯТЫ
«Акушерлік, хирургия және өсіп өну биотехнологиясы» кафедрасының жас ғалымы PhD, қауымдастырылған профессоры Бименова Жанат Жолшыбайқызы Шет елде кадрлар даярлау жөніндегі Республикалық комиссияның 2024 жылғы шешімімен «Болашақ» халықаралық стипендиясының иегері атанды.
ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫ
«Акушерлік, хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы» кафедрасының тәрбие жұмысы мемлекеттік жастар саясатының негізгі стратегиялық бағыттарын іске асыруды көздейді.
Тәрбие жұмысының мақсаты – белсенді азаматтық ұстанымды, бүгінгі қоғамның қажеттіліктері мен үміттеріне жауап беруші, студенттердің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал етуші тәрбиенің гуманистік, жоғары адамгершілік ортасын құру болып табылады.
Міндеттері – жастардың бойына патриотизм сезімін қалыптастыру, адамгершілік және рухани дамыту, жас таланттарды қолдау, студенттерді мәдени, ғылым және білім беру процестеріне тарту, олардың әлеуметтік құқықтарын қамтамасыз ету және білім деңгейін арттыру.
«Акушерлік, хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы» кафедрасының тәрбие жұмысы келесі негіз қалаушы қағидалардан тұрады:
- тәрбие жұмысының ғылымдылығы, жүйелілігі, үздіксіздігі мен реттрілігі;
- студент жастардың құқықтары мен бостандықтарын сақтау, жастар мәселелерін шешу жолында демократизм;
- оқыту мен тәрбиелеудің бірлігі, қоғамдық даму қажеттіліктері мен байланысы;
- жынысына, ұлтына, әлеуметтік жағдайына және жасына қарамастан барлық студент жастарды түгелімен қамту;
- тәрбие жұмысының жеке, топтық түрлерінің үйлесімі;
- оқу-тәрбие процесінің тиімділігіне ықпал етуші қолайлы әлеуметтік-психологиялық климат құру.
Кафедрада тәрбие жұмысымен күндізгі бөлімнің 12 академиялық тобы және кураторлық жұмыспен 10 оқытушы қамтылған: Алимбекова М.Е. (ВМ-23-07К), Зиябек Д.Б. (ВМ-23-03К, ВМ-22-01К), Хизат Серік (ВМ-22-06К), Орынханов Қ.А. (ВМ-23-12Р), Омарбекова Г.К. (ВМ-21-06Р), Акимжан Н.А. (ВМ-21-08П, ВМ-20-10П), Қойбағаров Қ.У. (ВМ-20-02К), Тургумбеков А.А. (ВМ-20-03К), Махмутов А.К. (ВМ-507К), Бименова Ж.Ж. (ВМ-508К).
Білім алушылардың ой-өрісін кеңейтуге, таңдаған мамандыққа құндылық қатынасын қалыптастыруға ықпал ететін факультет бейіні бойынша тақырыптық іс-шаралар өткізілуде. Айта кетсек Алматы қаласы әкімдігінің қолдауымен 2023 жылының 2-3 қыркүйек күндері Боралдай сақ қорғандарында өтетін «Ұлы дала – көшпенділер әлемі» халықаралық этно-мәдени фестивалі өтті. Ол ісшараға кафедра ның 1 курс студенттері кураторларымен бірге қатысты.
Тәуелсіздік күнінің қарсаңында 2023 жылдың желтоқсан айының 14 жұлдызында Вет 23-03 тобының тәлімгері мен топ студенттерінің ұйымдастыруымен "Тәуелсіздік – тірегім, Қазақстан-жүрегім!" атты кеш өткізілді. Кештің негізгі мақсаты ата-бабамыз сан ғасырлар бойы арман еткен тәуелсіздігінің маңызын түсіндіру болды. Кешке Ветеринария факультетінің Оқу-Тәрбие жұмыстары жөніндегі орынбасары және Акушерлік, хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы кафедрасының ұжымы қатысты. Кеш барысында кафедра меңгерушісі Махмутов Абзал Касенұлы, профессор Қойбағаров Қанат Уканұлы және декан орынбасары Жуманов Қайрат Тоқсанбайұлы сөз алып, студенттерге ізгі тілектерін білдірді. Кеште 1986 жылғы қайғылы да, сұрапыл болған желтоқсан оқиғасы шағын көрініс сипатында көрсетілді.