AP19675937 Жусан тозаңынан туындаған аллергиялық ринит пен бронх демікпесі иммунотерапиясының жаңа әдісін әзірлеу

Жоба туралы

Өзектілігі
Жоба жусан тозаңынан туындаған аллергиялық ринит пен бронх демікпесінің иммунотерапиясындағы екі жаңа әдісті алу және сынауға бағытталған (10 жаһандық аэроаллергендердің қатарына кіреді). 
Бірінші әдіс интраназальды әдіспен, соның ішінде микро/нанобөлшектермен біріктірілген және мұрынның шырышты қабаттарында аллергеннің IgE-мен байланысуын бәсекеге қабілетті түрде блоктайтын моноклоналды антиденелерді қолдануды қамтиды.
Екінші әдіспен аллергенді блоктайтын моноклоналды антиденелер ең жақсы тиімділікке қол жеткізу үшін бұрын жасалған PollenVax аллергиялық вакцинасымен біріктіріледі.
Сонымен қатар, биотехнологиялық сала үшін NASA-BIRAC шкаласына сәйкес технологиялық әзірліктің 6-шы деңгейіне (TRL-6) шығаруға мүмкіндік беретін PollenVax вакцинасын әзірлеуде тәжірибелік-конструкторлық кезеңді өткізу жоспарлануда.

Мақсаты
Жусан тозаңынан туындаған аллергиялық ринит пен бронх демікпесін иммунотерапиялаудың жаңа әдісін әзірлеу, сондай-ақ бұрын алынған PollenVax аллергиялық вакцинасын әзірлеуде тәжірибелік-конструкторлық кезеңді жүргізу.

Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер
Алғаш рет in vivo жағдайларда жусан тозаңынан туындаған аллергиялық ринит пен бронх демікпесінің интраназальды иммунотерапия әдісінің тиімділігі туралы гипотеза нативті немесе хитозан нано/микробөлшектер құрамдарында инкапсуляцияланған моноклоналды антиденелер негізінде тексерілетін жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабаттарындағы аллергеннің IgE антиденелерімен байланысуын бәсекелестік блоктауға қабілетті болады. Аллергиялық ринит пен бронх демікпесінің иммунотерапиясының жаңа біріктірілген әдісі сыналады, оның ішінде аллергенді блоктайтын моноклоналды антиденелер және бұрын әзірленген Art V 1 (жусан тозаңының рекомбинантты негізгі ақуызы)-POLLENVAX деп аталатын Isa-51 май адъюванты  негізінде вакцина қолданылады. Бұл тәсіл АСИТ тиімділігін арттыруы мүмкін.
Өндіріске зертханалық регламент дайындауды, технологиялық процесті валидациялауды, сондай-ақ препараттың тұрақтылығын бағалауды қамтитын жусан тозаңынан туындаған аллергиялық ринит пен бронх демікпесінің иммунотерапиясына арналған PollenVax вакцинасын әзірлеуде тәжірибелік-конструкторлық кезең жүргізілетін болады. Бұл жұмыс биотехнологиялық сала (вакцина) үшін BIRAC шкаласына сәйкес NASA-ның технологиялық әзірлігінің 6-шы деңгейіне (TRL-6) шығаруға және кейіннен оны коммерцияландыруға инвестициялар тартуға мүмкіндік береді.
Осыны ескере отырып, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасында (5-бөлім., 2.2-тармақ.) «рекомбинантты молекулаларды пайдалана отырып, жусанға поллиноздың өзіндік иммунотерапиясы үшін ұлттық вакцина жасау, сол арқылы иммунологиялық медициналық көмектің сапасы жақсарту» міндеті қойылды. Жоба әлемдік трендтерге сәйкес келеді және аллергология ғылымының дамуына елеулі үлес қоса алады. Жобаны зерттеу нәтижелері ғылыми ұйым мен ғалымдардың ғылыми-техникалық әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға үлкен әсер етеді. Болашақта жоба аллергиялық қызметтің дамуына және аллергиясы бар адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал етуі мүмкін. Жоба шеңберінде аллергология, Вакцинология немесе биотехнология саласында кемінде бір PhD-докторант/магистрант даярлау жүзеге асырылады.
Жоба нәтижелерінің әлеуетті тұтынушылары ASIT қызметін көрсететін мемлекеттік және жекеменшік медициналық мекемелер болып табылады.
Жобаның нәтижелері жетекші халықаралық журналдарда жарияланымдар, республикалық және халықаралық конференциялардағы баяндамалар, сондай-ақ университет вэбсайтында және әлеуметтік желілерде (Facebook, LinkedIn) ақпаратты орналастыру арқылы әлеуетті пайдаланушыларға, ғалымдар қауымдастығына және қалың жұртшылыққа таратылатын болады
Процесте күтілетін нәтижелерге қол жеткізу.

Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
Бағдарлама ғаламдық проблеманы – жаңа тәсілдерді қолдана отырып, планетаның әрбір үшінші тұрғынында кездесетін IgE-қатысатын аллергиялық аурулардың иммунотерапиясын шешуге бағытталған. Бағдарлама өзінің сипаттамалары бойынша бірегей вакцинаны әзірлеумен бірге Ел халқының денсаулығын нығайтуға, аллергоқызметті дамытуға және аллергиялық аурулардың асқынған түрлерінің санын азайтуға, сондай-ақ жалпы аллергиясы бар адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған. Бағдарламаны зерттеу нәтижелері отандық ғылымның ғылыми-техникалық әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға зор әсер етеді. Жоба аясында аллергология, вакцинология және биотехнология саласында жоғары білікті мамандар даярланады. Сондай-ақ, бұл жоба Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасының міндеттерінің бірін шешуге бағытталғанын атап өту маңызды (5-бөлім., 2.2-тармақ.) "«рекомбинантты молекулаларды пайдалана отырып, жусанға поллиноздың өзіндік иммунотерапиясы үшін ұлттық вакцина жасау, сол арқылы иммунологиялық медициналық көмектің сапасы жақсарту»  "бойынша және осылайша елдің ұлттық мүдделеріне сай келеді.

Зерттеу тобының мүшелері
Табынов Қайсар Қазыбайұлы
Ғылыми дәрежесі, атағы: ғылым кандидаты, профессор
Scopus Author ID: 55489111500
Researcher ID: J-4155-2015
ORCID: 0000-0001-5823-1280

Нурпеисов Таир Темырланович
Ғылыми дәрежесі, атағы: медицина ғылымдарының докторы, қауымдастырылған профессор  
Scopus Author ID: 57021908400
Researcher ID: DWS-4156-2022
ORCID: 0000-0002-9590-8905

Бабаева Меруерт Ержанқызы
Ғылыми дәрежесі, атағы: жоқ (PhD-студент)
Scopus Author ID: 57470636000
Researcher ID: ELB-9536-2022
ORCID: 0000-0001-8694-5942

Рахматуллаева Гулиза Талгатқызы 
Ғылыми дәрежесі, атағы: жоқ (PhD-студент)
Scopus Author ID: 57219023990
Researcher ID: жоқ
ORCID: 0000-0002-6715-2397

Фомин Глеб Игоревич
Ғылыми дәрежесі, атағы: жоқ (PhD-студент)
Scopus Author ID: 57471475300
Researcher ID: EWV-1048-2022
ORCID: 0000-0002-3242-3898

Байланыстар