Жоба жетекшісі
Сейткали Нурзихан
Ғылыми дәрежесі: PhD
Scopus Author ID: 56982925600
Researcher ID: 0000-0003-0942-8188
Жоба туралы
Өзектілігі
- республика үшін инновациялық элементарлы күкірт және күкіртқышқылы мелиоранттарының содалы-тұзды топырақтардағы салыстырмалы тиімділігі алғаш рет зерттелді;
- сыналған мелиоранттардың содалы-тұзды топырақтармен химиялық әрекеттесуінің ерекшеліктері анықталды;
- топырақтың мелиоративтік ерекшеліктеріне бейімделген (дренаждық жүйелерді салусыз мелиоративтік жұмыстарды жүргізу) элементарлы күкіртті және күкірт қышқылымен сода-тұзды топырақтардың ұсақ және орташа дақты қалталарын рекультивациялау технологиясының параметрлері әзірленді. Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы тау бөктеріндегі жазықтардағы шаруашылықтың өндірістік (тасқын және жаңбырлатып суару немесе олардың комбинациясы) жағдайлары.
Мақсаты
Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның тау бөктеріндегі жазықтардағы сода-тұзды топырақтарды элементарлы күкірт пен күкірт қышқылымен мелиорациялаудың ғылыми-технологиялық негіздерін әзірлеу. Мелиоранттардың (соның ішінде фосфогипстің) баламалы дозаларының топырақ процестеріне әсер ету ерекшеліктерін зерттеу, алдымен зертханалық модельдік тәжірибелерде ошақты таралудың содалы-тұзды топырақтарының табиғи пайда болуының перспективалық нұсқаларын кейіннен сынау арқылы мақсатқа қол жеткізіледі
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер
- Қазақстан Республикасының Оңтүстік-Шығысындағы тау бөктеріндегі жазықтағы сода-тұзды топырақтардың таралу генезисі мен географиялық-топографиялық ерекшеліктері белгіленеді және олардың топырақ-мелиоративтік жағдайының ерекшеліктері анықталады;
- Содалы-тұзды топырақтардағы фосфогипстің, элементтік күкірт пен күкірт қышқылының салыстырмалы мелиоративтік тиімділігі анықталып, оларды аймақтың табиғи және өндірістік жағдайларына бейімделген пайдаланудың ғылыми-технологиялық негіздері әзірленетін болады.
Жарияланымдар және патенттер тізімі
Жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланған ғылыми басылымда Scopus деректер базасында CiteScore пайыздық көрсеткіші кемінде 35 (отыз бес) болатын бір (1) мақала жарияланған:
- Seitkali, N., Naushabayev, A., Mazkirat, S., & Vassilina, T. (2023). Assessing the efficacy of ameliorants on saline-sodic soils: Laboratory insights for reclamation strategies. Eurasian Journal of Soil Science, 12(4), 328-334. Процентиль 48% по базе Scopus (2022). https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.0-85173543431&origin=resultslist
сонымен қатар ҒжЖБССҚК ұсынған рецензияланған отандық басылымдағы 1 (бір) мақала:
- Сейткали, Н., Наушабаев , А., Василина , Т. ., Зәріп , З. ., & Икимбаев , Н. . (2023). ІЛЕ АЛАТАУЫНЫҢ ЕТЕГІ ІЛЕ АЛАТАУЫНЫҢ ЕТЕГІНДЕ АРАЛАС СОДАЛЫ СОРТАҢДАНҒАН КЕБІРДІҢ ИОНДЫҚ ҚҰРАМЫНА ҚЫШҚЫЛДАУДЫҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ӘСЕРІ. Izdenister Natigeler, (4 (100), 98–109. https://doi.org/10.37884/4-2023/12.
Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
Содалы-тұзды топырақтарды мелиорациялаудың озық технологияларын дәлелдеген, жеке элементтерді және оларды жүзеге асырудың техникалық құралдарын қарызға алып, оларды біздің топырақтың, климаттық және өндірістік жағдайларымыздың ерекшеліктеріне бейімдеген елдердің жетістіктерін пайдалану қажет
Зерттеу тобының мүшелері
1. Наушабаев Асхат Хамитұлы
Ғылыми дәрежесі, атағы: PhD
Scopus AuthorID: 55883861200
https://www.researchgate.net/profile/Askhat-Naushabayev
ORCID ID 0000-0001-8291-265X.
2. Василина Тұрсынай Қажымұратқызы
Ғылыми дәрежесі, атағы: PhD
ORCID ID: 0000-0003-0554-9839
Scopus Author ID: 55603939100
Researcher ID: AAP-2284-2020
3. Мазқират Шынар
ORCID ID: 0000-0003-1768-3779
Ғылыми дәрежесі, атағы: магистр
4. Қараева Қарлыга Оспанқызы
Ғылыми дәрежесі, атағы: PhD
ORCID ID:0000-0002-4074-5352
