Жоба туралы
Жоба жетекшісі
Тойшыманов Мақсат Рысбекұлы
магистр
Scopus Author ID: 58055472000
Researcher ID: AGC-4729-2022
ORCID: 0000-0002-6070-4574
Өзектілігі
Қан сарысуындағы май қышқылдарын сандық анықтау липидтер алмасуының негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады және предиабет пен қант диабетін диагностикалауда биомаркерлер ретінде қызмет ете алады.
Ұсынылған Жобаның әдістері мен артықшылығынан түбегейлі айырмашылығы:
1. Май қышқылдарын анықтау арқылы қан сарысуының материалдарын зерттеу алғаш рет Орталық Азия аймағындағы этникалық топ – қазақ популяциясында жүргізілмек.
2. Алғаш рет ФА-ның болжамдық рөлі Орталық Азия аймағының этникалық тобында, қазақ популяциясында зерттелетін болады.
3. Қазақстанда алғаш рет предиабетпен ауыратын науқастардың қан сарысуындағы май қышқылдары тандемдік масс-спектрометриямен газ хроматографиясы арқылы зерттелетін болады.
Мақсаты
GC-MS/MS қолдану арқылы предиабеттің дамуын ерте болжау әдістерінің кешенін жасау, бұл предиабет ауруы дамудың ерте сатысында қан сарысуындағы май қышқылдарының құрамындағы ерекше өзгерістерді диагностикалауға мүмкіндік береді.
Күтілетін және/немесе қол жеткізілген нәтижелер
Бақылау және ауру топтарындағы пациенттерден алынған барлық биохимиялық деректер сипаттамалық статистикамен талданатын болады. Сауалнама мен биохимиялық көрсеткіштер арасындағы барлық екі топтың сенімділігі есептелетін болады. Осы мақсатта сауалнама мен биохимиялық көрсеткіштер арасындағы статистикалық маңызды көрсеткіштерді анықтау үшін статистикалық бағдарлама қолданылады. Сондай-ақ алынған май қышқылдарының параметрлері және бақылау және ауру топтары арасындағы байланыс зерттеледі. Ол үшін логистикалық регрессия топтар арасындағы, оның ішінде жыныстың арасындағы маңызды қатынастарды анықтау үшін қолданылатын болады. Барлық осы алынған нәтижелер Web of Science дерекқорындағы импакт-фактор бойынша немесе Scopus дерекқорында CiteScore пайыздық көрсеткіші кемінде 50 болатын алғашқы үш квартильдегі журналдарда жарияланады.
Әлеуетті пайдаланушылар үшін ақпарат
Қант диабетімен ауыратын адамдар липидті және липопротеиндік бұзылыстарға бейім және бұл бұзылулар да 2 типті қант диабетінің себебі болып табылады деген гипотеза Қазақстан халқы үшін жаңа, өйткені тиісті зерттеулер жүргізілмеген. Жоба ең алдымен азиялық емес популяцияларда бұрын қолданылған қан үлгілерін талдау үшін тандемдік масс-спектрометрияны қолданады.