Жоба туралы
Жоба жетекшісі
Сансызбай Абылай Рысбаевич
ветеринария ғылымдарының докторы, профессор
Scopus Author ID: 55906967900
ORCID: 0000-0001-8154-4672
Өзектілігі
Кене ауруларына қарсы күрес әдістемесін әзірлеу ҚР-да алғаш рет әзірленуде. Осы әдістемелік ұсынымды қолдану Қазақстан аумағында сирек және жиі кездесетін кенелерді анықтауға және оларға қарсы күрес шараларын жүргізуге мүмкіндік береді. Сондықтан әзiрленiп жатқан әдiстемелiк ұсыныс бактериялық, вирустық және протозойлық ауруларды анықтау және оларға қарсы күрес жөнiндегi iс-шараларды жоспарлау мен жүргiзуге күмән келтiрмейдi.
Мақсаты
Кене түрлерінің таралуын зерттеу және Қазақстан Республикасы өңірлеріндегі маңызды жаңа кене патогендерін молекулярлық анықтау
Күтілетін және қол жеткізілген нітижелер
1) Web of Science және (немесе) Scopus базасында рецензияланатын ғылыми басылымдарда кемінде 2 (екі) мақала және (немесе) шолу жарияланады;
2) ҒЖБССҚК ұсынған рецензияланатын отандық басылымда кемінде 2 (екі) мақала жарияланады;
3) Қазақстандық баспаларда 1 (бір) ұсыныс шығару жоспарлануда.
4) Қазақстандық патенттік бюродан 1 (бір) патент алынады.
5) халықаралық қолжетімді деректері бар GenBank-ке аймаққа жаңа кене түрін енгізу көзделіп отыр.
6) Аймақ үшін басым және бірегей маңызды кене қоздырғыштарын (вирустық + протозойлық + бактериялық) ауқымды молекулалық анықтау жүргізіледі.
7) Кене түрлерінің Қазақстан өңірлері бойынша таралу карталары жасалды.
8) Кене инфекциясының жаңа және қауіпті қоздырғыштары анықталды.
9) Ғылыми-зерттеу жұмыс нәтижесінде Қазақстанның шығыс және оңтүстік облыстарындағы кенелердің морфологиялық және нуклеотидтік түрлері туралы ақпараттық деректер жинақталды, кенелердің аймақтық доминантты және бірегей түрлері анықталды.
10) Патогендердің халықаралық жіктемесінде Қазақстанның Шығыс және Оңтүстік облыстарындағы маңызды кене патогендерін анықтау үшін халықаралық эталондық реттіліктер негізінде генетикалық эволюциялық құрылымға талдау жүргізілді.
Әлеуетті пайдаланушылар үшін ақпарат
Бұл жоба Қазақстан халқының денсаулығы үшін маңызды мәнге ие және кене инфекциясының таралуын болдырмау жөніндегі тиімді стратегияларды әзірлеуге мүмкіндік береді.
Зерттеу тобының мүшелері
1. Султанов Ахметжан Акиевич
ветеринария ғылымдарының докторы, профессор
Scopus Author ID: 37021767500
ORCID: 000-0003-4590-5738
2. Избанова Уйнкуль Айтеновна
медицина ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор
Scopus Author ID: 57203803869
ORCID: 0000-0002-4616-8728
3. Умитжанов Мынбай
ветеринария ғылымдарының докторы
Scopus Author ID: 56128167500
ORCID: 0000-0003-2734-2943
4. Жуманов Кайрат Токсанбаевич
PhD
Scopus Author ID: 57190019196
ORCID: 0000-0001-5488-7952
5. Саякова Зауре Зинуровна
биология ғылымдарының кандидаты
Scopus Author ID: 57203329777
Researcher ID: N-4698-2016
ORCID: 0000-0003-1107-6345
6. Садуакасова Меруерт Акберовна
PhD
Scopus Author ID: 57197773524
ORCID: 0000-0001-9232-3824
7. Туханова Нур Байбактыевна
ветеринария ғылымдарының докторы, профессор
ORCID: 0000-0002-6514-3745
8. Хизат Серік
ветеринария ғылымдарының магистрі
ORCID: 0000-0002-3364-7228
9. Бакиров Нурбол Жумагадирович
ветеринария ғылымдарының магистрі
Scopus Author ID: 58853529700
ORCID: 0000-0002-8904-0572