ҚАЗАҚСТАНДА АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ЗАМАНАУИ БИОТЕХНОЛОГИЯНЫ ДАМЫТУ ЖОБАСЫ БАСТАЛАДЫ
https://apk-news.kz/news/item-3439...
Ұлттық ғылым академиясы ел үшін ауыл шаруашылығында заманауи биотехнологияны дамыту бойынша бірегей жобаны қолға алмақ. ҰҒА Басқарма басшысы Ақылбек Күрішбаевтың айтуынша, Академияның жұмыс жүйесі жаңа, заманауи деңгейге көшеді. Оның ғалымдар қауымдастығына негізделген өзіндік бірегей миссиясы бар, деп хабарлайды APK Новости агенттігі .
«Біздің ұстанымымыз мынау: Академия министрліктің жұмысын қайталайтын басқа ғылым басқармасына айналмауы керек. Қазіргі Академияның өзіндік бірегей миссиясы бар. Оның жаңа миссиясының негізі – қазақстандық ғылымның дамуына үлес қосуға дайын және қабілетті жетекші ғалымдарды біріктіру. Біздің көзқарастағы ең бастысы – тәуелсіз ұсыныстар ұсынатын, автономды, беделді сараптамалық ғылыми ұйым болуға ұмтылу», - деп атап өтті А.Күрішбаев.
Академия басшылығы ғылыми зерттеулерді үздік әлемдік тәжірибеге бейімдей отырып ұйымдастырудың жаңа форматын ұсынуға дайын. Академия жетекші ғалымдармен бірлесе отырып, ел дамуының маңызды әлеуметтік-экономикалық мәселелерін шешуге бағытталған, іргелі қағидаттарды қалыптастырудан бастап іс жүзінде қолдануға дейінгі барлық аспектілерді қамтитын тігінен интеграцияланған нысанда салынатын салааралық мега-жобалар бойынша ұсыныстар жасайды. .
«Мысал ретінде айта кетейін, қазір жетекші ғалым Дос Сарбасовтың жетекшілігімен біз еліміздің ауыл шаруашылығында заманауи биотехнологияны дамыту жобасын дайындауға кірісеміз, бұл маңызды жұмыс жасауға мүмкіндік береді. ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен мал өнімділігін арттырудағы серпіліс», - деді ҰҒА президенті.
APK News сайтының ашық бастапқы деректерге сілтеме жасаған хабарлауынша, ауылшаруашылық биотехнологиясы тірі ағзаларды өзгерту үшін гендік инженерия, молекулалық маркерлер, молекулалық диагностика, вакциналар және тін мәдениетін қоса алғанда, ғылыми әдістерді қолдануды қамтитын ауыл шаруашылығы ғылымының саласы болып табылады. Өсімдіктердің биотехнологиясы – соңғы кездері үлкен дамып келе жатқан ауылшаруашылық биотехнологиясының бір саласы. Өсімдіктердің генетикалық модификациясы – өсімдік геномына ДНҚ-ның жаңа бөлігін енгізу процесі. Яғни, қажетті қасиет мәдениеттің белгілі бір түрінен мүлде басқа түрге ауысады.
Ал, Академия ғылымның бірыңғай ақпараттық жүйесін құруды көздеп отыр.
«Ғылыми қызметті басқарудағы тағы бір олқылық – отандық ғылымның жай-күйі туралы объективті және сенімді аналитикалық ақпараттың жоқтығы. Онсыз оның жүйелі дамуы мүмкін емес. Бізге еліміздің ғылыми әлеуетінің барлық дерекқорын қамтитын және ғылыми қызметтің барлық субъектілерімен ықпалдастырылған Қазақстанның Бірыңғай ғылыми ақпараттық жүйесін құру қажет», - деді А.Күрішбаев.
Сондай-ақ, Академияның басты міндеттерінің бірі – жастарды «тарту».
«Қазір ғылымда ғылыми дәрежесі бар қызметкердің орташа жасы 57 жасты құрайды, қызметкерлердің 15 пайызы зейнеткерлік жасқа жеткен. Сондықтан Академияның басты міндеті – дарынды жастарды тартатын орталыққа айналу.
Бұл ретте қазақстандық ғылымды жасап, оның дамуына зор үлес қосқандарды да ұмытпау керек. Біз олардың тәжірибесін пайдалануымыз керек. Академияның толық мүшесі болу тек құрметті атақ ғана емес, отандық ғылымды әлемдік деңгейге шығару жолындағы қыруар еңбек екенін айта кеткен жөн. Бұлар ең заманауи құзыреттерге ие және ғылымдағы көрнекті жетістіктерге ие ғалымдар болуы керек. Сондықтан, конкурс қалай өтеді және кімдер Академияға мүше болады деген сұрақ қазақстандық ғылымның болашағы үшін түбегейлі маңызды», - деді А.Күрішбаев.
Жалпы, отандық ғылымның дамуы үшін ғалымның мәртебесін лайықты биік деңгейге көтеру қажет. Бұл заңнамалық базаға өзгерістер енгізуді талап етеді.
«Осының барлығын жүзеге асыру үшін Академияда қажетті өкілеттіктер болуы керек. Оның ғылыми қоғамдастықпен бірге әзірленген ұсыныстарын тыңдау маңызды, яғни. Академияның ұсыныстары Үкімет пен мемлекеттік органдарға іске асыру үшін қабылданды. Әйтпесе, Ұлттық ғылым академиясы неге қайта жанданды?! Бұл ретте Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Ұлттық ғылым академиясының жоғары ғылыми ұйым ретіндегі құқықтық мәртебесі әлі заңнамалық деңгейде айқындалмаған, оның басқару нысаны, функциялары, қаржыландыру көздері реттелмеген. Осы мәселелердің барлығы таяуда ғана Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілген «Ғылыми-техникалық саясат туралы» Қазақстан Республикасы заңының жобасына әзірлеген ұсыныстарымызда көрініс тапты», - деп түйіндеді сөзін Мемлекет басшысы. NAS.
